Κυριακή, 23 Οκτωβρίου 2011
Πού θα πάει το μαλλί από το κούρεμα;
Το κούρεμα του Ελληνικού χρέους έχει δυο βασικά σενάρια.
Αυτό της μεταφοράς του χρέους αλλού και αυτό της εξαφάνισης του.
Αν ακολουθηθεί το πρώτο σενάριο και το χρέος μεταφερθεί αλλού, τότε το χρέος ως υποχρέωση δε μειώνεται απλώς μετακομίζει σε άλλη πλάτη παίρνοντας τόκους. Αυτό έχει συμβεί κατά κόρον στο παρελθόν και με διαφόρους τρόπους ως τώρα, αρχής γενομένης από τα 110 δις του μνημονίου το ESM τo EFSF. Η πείρα έδειξε ότι η μεταφορά του χρέους σε άλλο σημείο της αγοράς της ευρωζώνης είναι μια ασπιρίνη. Περαιτέρω ακόμη και εάν η Ελλάδα τιμωρηθεί βαρύτατα μετά το κούρεμα…
λίγη σημασία θα έχει το τι συμβαίνει στην Ελλάδα.
Πρακτικά τίποτα δεν δείχνει με πιο τρόπο θα αποφευχθεί κάτι παρόμοιο σε άλλο σημείο της Ευρώπης που βουλιάζει στην ύφεση λόγο λιτότητας και χρεκοπίας. Παρόλα αυτά υπάρχει η αυταπάτη ότι η λύση αυτή μοιάζει ευρωπαϊκή καθώς τα χρέη μεταφέρονται σε ολοένα και μεγαλύτερες ευρωπλάτες. Στην πράξη όμως η μεταφορά δεν λύνει το πρόβλημα του χρέους. Στην πράξη η μεταφορά χρέους σημαίνει μεταφορά του κερδοσκοπικού παιχνιδιού με το χρέος σε άλλο σημείο της ευρωζώνης. Το παιχνίδι όμως δεν σταματά και η Ευρώπη δεν πετυχαίνει να βρεθεί μπροστά από τις αγορές
Αν ακολουθηθεί η πορεία της «εξαφάνισης» του χρέους τότε θα επακολουθήσουν νέα και μεγαλύτερα κουρέματα και “εξαφανίσεις” σε όλο τον νότο της Ευρώπης και αυτό θα συμβεί γιατί θα τα προεξοφλήσουν οι αγορές. Με έναν πολύ απλό συλλογισμό όσοι χάσουν από Ελλάδα θα πουλήσουν σε Ιταλία για να ρεφάρουν και να είναι ασφαλείς ect.. Πιθανότατα θα καταφύγουν σε ξένα νομίσματα. Δεν βάζω μέσα στο συλλογισμό τα CDS, δεν βάζω μέσα την πιθανότητα σε μια εβδομάδα μετά το κούρεμα να έχουμε πανικό. Κατά συνέπεια τα 100 δις ευρώ ανακεφαλαιοποιησης των τραπεζών είναι ένα αστείο πόσο καθώς το παιχνίδι μετά το κούρεμα όχι μόνο δεν σταματά αλλά «χοντραίνει».
Η επόμενη ήμερα στο σενάριο της “εξαφάνισης” και αφού καταλαγιάσει ο αχός και η ομίχλη, θα βρει το σύνολο των τραπεζών κρατικοποιημένων και ασφαλών -ή κλειστών σε πιστώσεις και ασφαλών- όσων αφόρα τις καταθέσεις. Αυτό το θέμα με τις καταθέσεις είναι μέγα ζητούμενο καθώς η Αργεντινή είναι υπαρκτός εφιάλτης.
Η λύση αυτή όμως είναι η λιγότερο ευρωπαϊκή λύση στο βαθμό που οδηγεί μαθηματικά στην χαλάρωση των δεσμών την ευρωζώνης και ίσως και στην διάλυση. Αυτό γιατί το συνδετικό λινκ μεταξύ των αγορών -που είναι η αλληλεξάρτηση και ο αλληλοδανεισμός των τραπεζών- που απαρτίζουν την ευρωζώνη θα έχει πάψει να υπάρχει. Θα βρεθούμε κάποια στιγμή σύντομα να είμαστε σε μια περιοχή χρήσης του ευρώ όπου εκ νέου κυρίαρχες οικονομίες θα ασκούν δική τους πολιτική “καμένες” από την εμπειρία του ευρώ και την λιτότητα. Αυτή λοιπόν είναι μακροπρόθεσμα η λιγότερο ευρωπαϊκή λύση.
Το λογικό και το πιο ευρωπαϊκό θα ήταν η Οικονομική διακυβέρνηση. Δηλαδή ένα μικρό κούρεμα και ένας ήπιος πληθωρισμός του χρέους συνοδευόμενος από μια ισχυρή αναπτυξιακή και αναδιανεμητική πολιτική για κάποιες χώρες που βρίσκονται κάτω από την κόκκινη γραμμή. Στήριξη της ευρωπαϊκής παραγωγής και ευρωπαϊκός προστατευτισμός έναντι των εισαγωγών. Όλα τους είναι δοκιμασμένες πολιτικές χρεοκοπιών που πολύ σύντομα γίνονται αναπτυξιακές πολιτικές. Η Ευρώπη για να τις εφαρμόσει πρέπει να δράσει ως χρεοκοπημένη συνολικά καθώς μόνο έτσι θα βρεθεί μπροστά από τις αγορές.
Αυτό θα μας οδηγούσε σε μια νέα Ευρώπη σε βάθος 5 ετίας. Όμως δεν το βλέπω να συμβαίνει καθώς ο συνομιλητές της Ευρωζώνης είναι οι χρηματοπιστωτικές αγορές και όχι οι πραγματικές οικονομίες ενώ ο εθνικό συμφέρον δεν επιτρέπει να δουν αυτό που βλέπουν οι αγορές.
Βρισκόμαστε ακόμη στην φάση της ανάλυσης μια χρεοκοπίας κράτους μέλους. Ότι χρεοκόπησε το ευρώ συνολικά απλώς δεν έχει γίνει αντιληπτό. Και όμως η αλήθεια είναι όλη εδώ, ξεδιπλωμένη.
Το ευρώ ήδη μεταφέρει χρέος του σε άλλες πλάτες πιο γερές που τις πληρώνουν όλοι οι ευρωπαίοι και τελικά φτάνει να κουρεύει χρέος. Όμως είναι ευρωχρέος. Τι παραπάνω δηλαδή συνέβη στην Ελλάδα; Προκύπτει λοιπόν ότι το κούρεμα του Ελληνικού χρέους είναι μια συνολική ευρωπαϊκή χρεοκοπία σε εξέλιξη.
Στην Ελλάδα ζήσαμε μια ευρωπαϊκή χρεοκοπία εν τη γένεση της. Από το 1993 που κλείδωσαν οι ισοτιμίες του ευρώ ξεκίνησε η πορεία προς την χρεοκοπία. Στην αρχή η πορεία καταστροφής της ντόπιας παραγωγής χαμηλής προστιθέμενης αξίας, καταστροφή βιοτεχνίας μετά αυτή αφελληνισμού της κατανάλωσης και στο τέλος πορεία υπερδανεισμού και τραγωδία. Αυτό έχει συνέπειες παντού. Μετά όταν οι Ευρωπαίοι ξεκίνησαν να εκδικούνταν την Ελλάδα αντί να στηρίξουν μαζικά με φρέσκο χρήμα και αναπτυξιακές πολιτικές, έθρεψαν την χρεοκοπία την μεγάλωσαν και τώρα είναι μπροστά τους και είναι ευρωπαϊκή
Προκύπτει μια ερώτηση. Ήταν ποτέ δυνατόν στην εποχή του Μάρκου να χρεοκοπήσει η Βαυαρία και η ομοσπονδιακή Γερμάνια να την ρημάξει στην ύφεση και να μην το πληρώσει στο τέλος δίπλα και τρίδιπλα;
Στην εποχή της δραχμής ήταν ποτέ δυνατόν να μείνει χωρίς παραγωγική βάση και χρεοκοπήσει η Θεσσαλία και η Αθήνα να την ρημάξει στην ύφεση για λόγους εκδίκησης, βάζοντας την στο καθαρτήριο του μνημονίου και να μην πληρώσει την αποκοτιά της διπλά και τρίδιπλα αναγκαζόμενη να φορτωθεί το χρέος της Θεσσαλίας; Η απάντηση είναι τόσο απλή και τόσο απλά είναι όλα.
Χρεοκόπησε το ευρώ και μετά το κούρεμα θα γίνει αντιληπτό σε όλη του την έκταση.
Δεν υπάρχει πλέον χώρος για εθνικά ή τοπικά συμφέροντα συνδιαλλαγές συγκερασμούς και γαλλογερμανικούς άξονες. Υπάρχουν απλώς παντού καθυστερήσεις νοηματικές, αναλυτικές, ακόμη και εγκεφαλικές.
Και όσο δεν γίνεται αντιληπτό αυτό τόσο οι σπεκουλαδόροι θα τζογάρουν στην άγνοια και θα αγοράζουν τρίμηνα και εξάμηνα ευρωπαϊκά ομόλογα υψηλού ρίσκου και θα ανεβάζουν τα spread παντού. Συνέβη και στην Ελλάδα λίγο πριν το μνημόνιο τότε που πάλι δεν είχαμε καταλάβει.
Το κούρεμα είναι καλό μόνο γιατί θα μας φέρει πιο κοντά σε ένα στενό εγκέφαλο…!
Αυτό της μεταφοράς του χρέους αλλού και αυτό της εξαφάνισης του.
Αν ακολουθηθεί το πρώτο σενάριο και το χρέος μεταφερθεί αλλού, τότε το χρέος ως υποχρέωση δε μειώνεται απλώς μετακομίζει σε άλλη πλάτη παίρνοντας τόκους. Αυτό έχει συμβεί κατά κόρον στο παρελθόν και με διαφόρους τρόπους ως τώρα, αρχής γενομένης από τα 110 δις του μνημονίου το ESM τo EFSF. Η πείρα έδειξε ότι η μεταφορά του χρέους σε άλλο σημείο της αγοράς της ευρωζώνης είναι μια ασπιρίνη. Περαιτέρω ακόμη και εάν η Ελλάδα τιμωρηθεί βαρύτατα μετά το κούρεμα…
λίγη σημασία θα έχει το τι συμβαίνει στην Ελλάδα.
Πρακτικά τίποτα δεν δείχνει με πιο τρόπο θα αποφευχθεί κάτι παρόμοιο σε άλλο σημείο της Ευρώπης που βουλιάζει στην ύφεση λόγο λιτότητας και χρεκοπίας. Παρόλα αυτά υπάρχει η αυταπάτη ότι η λύση αυτή μοιάζει ευρωπαϊκή καθώς τα χρέη μεταφέρονται σε ολοένα και μεγαλύτερες ευρωπλάτες. Στην πράξη όμως η μεταφορά δεν λύνει το πρόβλημα του χρέους. Στην πράξη η μεταφορά χρέους σημαίνει μεταφορά του κερδοσκοπικού παιχνιδιού με το χρέος σε άλλο σημείο της ευρωζώνης. Το παιχνίδι όμως δεν σταματά και η Ευρώπη δεν πετυχαίνει να βρεθεί μπροστά από τις αγορές
Αν ακολουθηθεί η πορεία της «εξαφάνισης» του χρέους τότε θα επακολουθήσουν νέα και μεγαλύτερα κουρέματα και “εξαφανίσεις” σε όλο τον νότο της Ευρώπης και αυτό θα συμβεί γιατί θα τα προεξοφλήσουν οι αγορές. Με έναν πολύ απλό συλλογισμό όσοι χάσουν από Ελλάδα θα πουλήσουν σε Ιταλία για να ρεφάρουν και να είναι ασφαλείς ect.. Πιθανότατα θα καταφύγουν σε ξένα νομίσματα. Δεν βάζω μέσα στο συλλογισμό τα CDS, δεν βάζω μέσα την πιθανότητα σε μια εβδομάδα μετά το κούρεμα να έχουμε πανικό. Κατά συνέπεια τα 100 δις ευρώ ανακεφαλαιοποιησης των τραπεζών είναι ένα αστείο πόσο καθώς το παιχνίδι μετά το κούρεμα όχι μόνο δεν σταματά αλλά «χοντραίνει».
Η επόμενη ήμερα στο σενάριο της “εξαφάνισης” και αφού καταλαγιάσει ο αχός και η ομίχλη, θα βρει το σύνολο των τραπεζών κρατικοποιημένων και ασφαλών -ή κλειστών σε πιστώσεις και ασφαλών- όσων αφόρα τις καταθέσεις. Αυτό το θέμα με τις καταθέσεις είναι μέγα ζητούμενο καθώς η Αργεντινή είναι υπαρκτός εφιάλτης.
Η λύση αυτή όμως είναι η λιγότερο ευρωπαϊκή λύση στο βαθμό που οδηγεί μαθηματικά στην χαλάρωση των δεσμών την ευρωζώνης και ίσως και στην διάλυση. Αυτό γιατί το συνδετικό λινκ μεταξύ των αγορών -που είναι η αλληλεξάρτηση και ο αλληλοδανεισμός των τραπεζών- που απαρτίζουν την ευρωζώνη θα έχει πάψει να υπάρχει. Θα βρεθούμε κάποια στιγμή σύντομα να είμαστε σε μια περιοχή χρήσης του ευρώ όπου εκ νέου κυρίαρχες οικονομίες θα ασκούν δική τους πολιτική “καμένες” από την εμπειρία του ευρώ και την λιτότητα. Αυτή λοιπόν είναι μακροπρόθεσμα η λιγότερο ευρωπαϊκή λύση.
Το λογικό και το πιο ευρωπαϊκό θα ήταν η Οικονομική διακυβέρνηση. Δηλαδή ένα μικρό κούρεμα και ένας ήπιος πληθωρισμός του χρέους συνοδευόμενος από μια ισχυρή αναπτυξιακή και αναδιανεμητική πολιτική για κάποιες χώρες που βρίσκονται κάτω από την κόκκινη γραμμή. Στήριξη της ευρωπαϊκής παραγωγής και ευρωπαϊκός προστατευτισμός έναντι των εισαγωγών. Όλα τους είναι δοκιμασμένες πολιτικές χρεοκοπιών που πολύ σύντομα γίνονται αναπτυξιακές πολιτικές. Η Ευρώπη για να τις εφαρμόσει πρέπει να δράσει ως χρεοκοπημένη συνολικά καθώς μόνο έτσι θα βρεθεί μπροστά από τις αγορές.
Αυτό θα μας οδηγούσε σε μια νέα Ευρώπη σε βάθος 5 ετίας. Όμως δεν το βλέπω να συμβαίνει καθώς ο συνομιλητές της Ευρωζώνης είναι οι χρηματοπιστωτικές αγορές και όχι οι πραγματικές οικονομίες ενώ ο εθνικό συμφέρον δεν επιτρέπει να δουν αυτό που βλέπουν οι αγορές.
Βρισκόμαστε ακόμη στην φάση της ανάλυσης μια χρεοκοπίας κράτους μέλους. Ότι χρεοκόπησε το ευρώ συνολικά απλώς δεν έχει γίνει αντιληπτό. Και όμως η αλήθεια είναι όλη εδώ, ξεδιπλωμένη.
Το ευρώ ήδη μεταφέρει χρέος του σε άλλες πλάτες πιο γερές που τις πληρώνουν όλοι οι ευρωπαίοι και τελικά φτάνει να κουρεύει χρέος. Όμως είναι ευρωχρέος. Τι παραπάνω δηλαδή συνέβη στην Ελλάδα; Προκύπτει λοιπόν ότι το κούρεμα του Ελληνικού χρέους είναι μια συνολική ευρωπαϊκή χρεοκοπία σε εξέλιξη.
Στην Ελλάδα ζήσαμε μια ευρωπαϊκή χρεοκοπία εν τη γένεση της. Από το 1993 που κλείδωσαν οι ισοτιμίες του ευρώ ξεκίνησε η πορεία προς την χρεοκοπία. Στην αρχή η πορεία καταστροφής της ντόπιας παραγωγής χαμηλής προστιθέμενης αξίας, καταστροφή βιοτεχνίας μετά αυτή αφελληνισμού της κατανάλωσης και στο τέλος πορεία υπερδανεισμού και τραγωδία. Αυτό έχει συνέπειες παντού. Μετά όταν οι Ευρωπαίοι ξεκίνησαν να εκδικούνταν την Ελλάδα αντί να στηρίξουν μαζικά με φρέσκο χρήμα και αναπτυξιακές πολιτικές, έθρεψαν την χρεοκοπία την μεγάλωσαν και τώρα είναι μπροστά τους και είναι ευρωπαϊκή
Προκύπτει μια ερώτηση. Ήταν ποτέ δυνατόν στην εποχή του Μάρκου να χρεοκοπήσει η Βαυαρία και η ομοσπονδιακή Γερμάνια να την ρημάξει στην ύφεση και να μην το πληρώσει στο τέλος δίπλα και τρίδιπλα;
Στην εποχή της δραχμής ήταν ποτέ δυνατόν να μείνει χωρίς παραγωγική βάση και χρεοκοπήσει η Θεσσαλία και η Αθήνα να την ρημάξει στην ύφεση για λόγους εκδίκησης, βάζοντας την στο καθαρτήριο του μνημονίου και να μην πληρώσει την αποκοτιά της διπλά και τρίδιπλα αναγκαζόμενη να φορτωθεί το χρέος της Θεσσαλίας; Η απάντηση είναι τόσο απλή και τόσο απλά είναι όλα.
Χρεοκόπησε το ευρώ και μετά το κούρεμα θα γίνει αντιληπτό σε όλη του την έκταση.
Δεν υπάρχει πλέον χώρος για εθνικά ή τοπικά συμφέροντα συνδιαλλαγές συγκερασμούς και γαλλογερμανικούς άξονες. Υπάρχουν απλώς παντού καθυστερήσεις νοηματικές, αναλυτικές, ακόμη και εγκεφαλικές.
Και όσο δεν γίνεται αντιληπτό αυτό τόσο οι σπεκουλαδόροι θα τζογάρουν στην άγνοια και θα αγοράζουν τρίμηνα και εξάμηνα ευρωπαϊκά ομόλογα υψηλού ρίσκου και θα ανεβάζουν τα spread παντού. Συνέβη και στην Ελλάδα λίγο πριν το μνημόνιο τότε που πάλι δεν είχαμε καταλάβει.
Το κούρεμα είναι καλό μόνο γιατί θα μας φέρει πιο κοντά σε ένα στενό εγκέφαλο…!