ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΑΙΝΙΓΜΑΤΙΚΟΣ ΑΣΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ;
ΛΑΜΠΡΟΥ ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - Καθηγητού
Ένα από τα μυστηριώδη γεγονότα στην ιστορία του κόσμου, στο οποίο δεν έχει δοθεί ακόμα ικανοποιητική και γενικά αποδεκτή ερμηνεία, είναι και η εμφάνιση του αινιγματικού άστρου κατά τη γέννηση του Χριστού. Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, μόνος αυτός αναφέρεται στο φαινόμενο αυτό, το οποίο το συσχετίζει με την προσκύνηση του Θείου Βρέφους από τους Μάγους της Ανατολής (Ματθ.2,1-9).
Πριν εκθέσουμε τις επικρατέστερες θεωρίες για το παράδοξο αστέρα της Βηθλεέμ, ας δούμε ποιοι ήταν οι παράξενοι Μάγοι, οι οποίοι οδηγήθηκαν στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας από αυτόν τον αστέρα. Η λέξη μάγος πιθανότατα σανσκριτικής προέλευσης σήμαινε το σοφό δάσκαλο, το γιατρό, τον αστρονόμο, τον μάντη των ονείρων, στους Βαβυλωνίους, τους Πέρσες, τους Μήδους και άλλους ανατολικούς λαούς. Ο Ηρόδοτος (Βιβλ. Α΄101) αναφέρει πως οι μάγοι ήταν αρχικά Μηδική φυλή, η οποία απέβη αργότερα ιερατική τάξη στους Πέρσες, όπως οι Χαλδαίοι στη Βαβυλώνα. Οι Μάγοι της ευαγγελικής διήγησης ήταν πιθανότατα και σύμφωνα με νεότερες θεωρίες οπαδοί ή ιερείς του Ζωροαστρισμού, μιας πολύ προηγμένης θρησκείας, σε σχέση με τις άλλες ειδωλολατρικές θρησκείες της αρχαιότητας, που είναι γνωστή και ως Παρσισμός. Οι ιερείς της θρησκείας αυτής γνώριζαν και μελετούσαν τα μυστικά των άστρων και είχαν συγκροτήσει μια αξιοθαύμαστη αστρολογική θεωρία. Ήταν επίσης σοφοί διδάσκαλοι και επιστήμονες αστρονόμοι της εποχής τους, οι οποίοι μελετώντας τον ουράνιο θόλο, διαπίστωσαν την πρόσφατη γέννηση κάποιου ξεχωριστού μεγάλου βασιλιά και γι’ αυτό αποφάσισαν να κάνουν το μεγάλο ταξίδι ως την Ιουδαία προκειμένου να προσκυνήσουν το Υψηλό Βρέφος.
Υπάρχουν ιστορικές μαρτυρίες πως οι σοφοί της Ανατολής περίμεναν κάποιο λυτρωτή από την Ιουδαία. Προφανώς αυτή την προσδοκία την καλλιέργησαν σ’ αυτούς οι διεσπαρμένοι Εβραίοι στην ευρύτερη Ανατολή και κυρίως στη Βαβυλώνα. Όπως αναφέρει ο ρωμαίος ιστορικός Σουετώνιος (α΄ αιώνας μ. Χ.), στα χρόνια του, ήταν τόσο έντονη η προσδοκία αυτή, ώστε ο Πέρσης βασιλιάς Τιριδάτης έφθασε με τους μάγους του ως τη Ναμπλούς (Νεάπολη) της Παλαιστίνης, με την ελπίδα να συναντήσει το σωτήρα του κόσμου! Υπάρχουν ιστορικές μαρτυρίες πως έχουμε και άλλες επισκέψεις κατά καιρούς μάγων της Ανατολής στην Παλαιστίνη. Αξιοσημείωτη πάντως είναι η βεβαιότητα των Μάγων του Ευαγγελίου για τη γέννηση του Σωτήρα, οι οποίοι στην Ιερουσαλήμ ρώτησαν απλώς που γεννήθηκε ( Ματθ.2,1)!
Ποιο ήταν άραγε το παράξενο άστρο το οποίο έκαμε γνωστό στους Μάγους τη Γέννηση του Θεανθρώπου και τους οδήγησε στη Βηθλεέμ; Το ερώτημα αυτό προβλημάτισε κατ’ αρχήν τους Πατέρες της αρχαίας Εκκλησίας. Κάποιοι από αυτούς (Χρυσόστομος, Θεοφύλακτος, κ.α.) υποστήριξαν πως δεν επρόκειτο για φυσικό γεγονός, αλλά για έκτακτο υπερφυσικό γεγονός. Αντίθετα ο Ωριγένης (+254), πρώτος αυτός, απέδωσε το γεγονός σε φυσικό φαινόμενο (κομήτη).
Πρώτη σοβαρή προσπάθεια επιστημονικής ερμηνείας του φαινομένου αυτού έγινε από τον περίφημο αστρονόμο και πιστό χριστιανό Κέπλερ το 1605. Αφορμή της μελέτης του έδωσε η συζυγία των πλανητών Δία και Κρόνου το Δεκέμβριο του χρόνου εκείνου. Την επόμενη άνοιξη πλησίασε και ο Άρης έτσι ώστε να εμφανιστεί άστρο μεγάλης λαμπρότητας, το οποίο ο Κέπλερ το συσχέτισε με το άστρο της Βηθλεέμ. Κάνοντας πολύπλοκους μαθηματικούς υπολογισμούς διαπίστωσε πως το έτος 747 από κτίσεως Ρώμης, δηλ. το 7 π.Χ. έλαβε χώρα συζυγία Διός και Κρόνου στον αστερισμό των Ιχθύων, φαινόμενο το οποίο συμβαίνει κάθε 794 χρόνια!
Ελάχιστοι όμως έδωσαν σημασία στη θεωρία του Κέπλερ, επειδή το φαινόμενο δεν συνέπιπτε με την παραδεδομένη χρονολογία της γέννησης του Χριστού, αλλά απείχε 7 χρόνια. Αργότερα όμως διαπιστώθηκε πως ο δημιουργός της χριστιανικής χρονολόγησης μοναχός Διονύσιος ο Μικρός (+544) έκαμε σοβαρό λάθος, τοποθετώντας τη γέννηση του Χριστού το έτος 754 από κτίσεως Ρώμης αντί το σωστό 747, αφού ο Ηρώδης, ο οποίος σχετίζεται με τη γέννηση του Χριστού, σύμφωνα με τον ιστορικό Ιώσηπο, πέθανε το Πάσχα του έτους 752 από κτίσεως Ρώμης.
Ο Κέπλερ επιμένοντας στη θεωρία του, ανακάλυψε αργότερα ένα αρχαίο σχόλιο στο έργο του διάσημου ραβίνου Ambarnabel, στο οποίο διασώζονταν πανάρχαια εβραϊκή Παράδοση, πως τον ερχομό του Μεσσία θα φανέρωνε η ένωση του φωτός του Δία και του Κρόνου στον αστερισμό των Ιχθύων! Επίσης τον περασμένο αιώνα ο δανός ερευνητής Mynter, μελετώντας μεσαιωνικά εβραϊκά κείμενα, ανακάλυψε σε ένα σχόλιο, πως οι σοφοί ραβίνοι πίστευαν ότι ένα από τα “σημεία” της έλευσης του Μεσσία θα είναι η σύνδεση Δία – Κρόνου στον αστερισμό των Ιχθύων! (βλ. V.Messori, Υπόθεσις Ιησούς, Αθήνα 1980, σελ.107).
Στα 1902 τυπώθηκε η γνωστή “Πλανηταριακή Τράπεζα”, ο περίφημος αρχαίος αιγυπτιακός πάπυρος, ο οποίος βρίσκεται στο Μουσείο του Βερολίνου, και που παρουσιάζει με ακρίβεια τις κινήσεις των πλανητών από το 1700 π. Χ. μέχρι το 1000 μ. Χ. Αναφέρεται σ’ αυτή σαφώς και η συζυγία του 7 π. Χ., η οποία έγινε ορατή σ’ ολόκληρη τη Μεσόγειο και τη μέση Ανατολή.
Στα 1925 αποκρυπτογραφήθηκε το περίφημο “Αστρικό Ημερολόγιο SIPPAR”. Πρόκειται για αρχαία βαβυλωνιακή πλάκα, χαραγμένη σε σφηνοειδή γραφή. Προέρχονταν από βιβλιοθήκη βαβυλωνίων αστρολόγων και περιελάμβανε, παραδόξως, όλα τα αστρονομικά φαινόμενα μετά το 7 π. Χ. “Προτιμήθηκε το έτος αυτό, γράφει ο ιταλός μελετητής V. Messori, γιατί σύμφωνα με τους αστρονόμους των βαβυλωνίων, κατά το χρόνο αυτό έπρεπε να πραγματοποιηθεί τουλάχιστον τρεις φορές η ένωση του Δία με τον Κρόνο στον αστερισμό των Ιχθύων: στις 29 Μαΐου, την 1η Οκτωβρίου και την 5η Δεκεμβρίου. Κανονικά η ένωση αυτή γινόταν κάθε 794 χρόνια και μόνο για μια φορά! Ο υπολογισμός αυτός των εμπειρογνωμόνων της SIPPAR κρίθηκε απόλυτα ακριβής από τους συγχρόνους αστρονόμους” (V. Messori, όπου ανωτ. Σελ. 108). Ακόμα οι αρχαιολόγοι ερμήνευσαν τα σύμβολα της αστρονομικής πλάκας. Ο Δίας για τους αρχαίους αστρολόγους ήταν ο πλανήτης των ισχυρών του κόσμου, ενώ ο Κρόνος ήταν ο πλανήτης που προστάτευε το Ισραήλ. Ο αστερισμός των Ιχθύων θεωρούνταν ως σημείο του “τέλους των καιρών”.
Η θεωρία του Κέπλερ παραμένει μέχρι σήμερα η επικρατέστερη. Βεβαίως έχουν διατυπωθεί και άλλες, όπως αυτή των sypernova αστέρων (καινοφαινών αστέρων). Σύμφωνα με αυτή το άστρο των Χριστουγέννων ήταν ένας από τους 30 περίπου sypernova αστέρες του Γαλαξία μας, οι οποίοι εκρήγνυνται ξαφνικά κάθε χρόνο, γίνονται πάνω από 10.000 φορές λαμπρότεροι και ύστερα επανέρχονται στη φυσιολογική τους κατάσταση.
Από πλευράς συγχρόνων διακεκριμένων θεολόγων ελλήνων και ξένων, χωρίς να απορρίπτεται καμιά θεωρία, επιχειρείται να συνδυαστεί, όπως στην αρχαία Εκκλησία, το φυσικό με το υπερφυσικό, περιμένοντας τις νεώτερες επιστημονικές ανακοινώσεις για το όντως θαυμαστό αυτό γεγονός.
Η ευαγγελική διήγηση για την εμφάνιση του παραδόξου αστέρα της Γεννήσεως και της προσκύνησης των Μάγων ενέχει, εκτός από το μυστήριο και το θαύμα, υψηλό θεολογικό και ηθικό μήνυμα. Το Θείο Βρέφος της Βηθλεέμ είναι για τη Χριστιανική Θεολογία ο νοητός Ήλιος της Δικαιοσύνης, ο Οποίος ανέτειλε για να διαλύσει το πνευματικό και ηθικό σκοτάδι που επικρατούσε στη γη. Ο αστέρας της Γεννήσεως φάνηκε ως δορυφόρος αστέρας του Ηλίου της Δικαιοσύνης Χριστού. Η προσκύνηση των Μάγων φανερώνει τον υπερεθνικό, παγκόσμιο και πανανθρώπινο χαρακτήρα του χριστιανικού μηνύματος και της νέας εν Χριστώ εποχής. Ο Χριστός είναι η μοναδική και υπέρτατη προσωπικότητα, ο Οποίος χώρισε την ιστορία στα δύο, στην προ Χριστού εποχή της εφιαλτικής ειδωλολατρίας, της δεισιδαιμονίας και του σκοταδισμού και στην μετά Χριστόν εποχή του φωτισμού, της χάριτος, του αγιασμού και της απολυτρώσεως από τα φρικτά δεσμά της αμαρτίας, της φθοράς και του θανάτου! Αιώνια δόξα και αίνος στο μοναδικό Λυτρωτή μας Ιησού Χριστό!
