Γράφει ὁ Σάββας Ἠλιάδης, Δάσκαλος
Λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης: «Ἀδέσποτον ἡ ἀρετὴ καὶ ἑκούσιον καὶ ἀνάγκης πάσης ἐλεύθερον» καί: «Ἐλευθέραν γὰρ εἶναι προσήκει παντὸς φόβου τὴν ἀρετὴν καὶ ἀδέσποτον, ἑκουσία γνώμη τὸ ἀγαθὸν αἰρουμένην». Καὶ ὁ Μέγας Βασίλειος: «Θεῶ οὐ τὸ ἠναγκασμένον φίλον ἀλλὰ τὸ ἐξ ἀρετῆς κατορθούμενον. Ἀρετὴ δὲ ἐκ προαιρέσεως καὶ οὐκ ἐξ ἀνάγκης γίνεται».
Τὸ ρῆμα «δεσπόζω» ἀρχικὰ σημαίνει ἀσκῶ κυριαρχία. Ἐπίσης κυριαρχῶ τινός, ἐξουσιάζω κάτι. Γενικά, ὅλες οἱ ἑρμηνεῖες τοῦ ρήματος περιστρέφονται γύρω ἀπὸ τὴ λέξη «ἐξουσία» καὶ «κυριαρχία». Τὸ οὐσιαστικὸ «δεσπότης» ἀναφέρεται στὸν οἰκοδεσπότη, στὸν κύριό τῶν δούλων, τὸν ἀπόλυτο ἄρχοντα, τὸ δυνάστη, τὸν ἰδιοκτήτη κάποιου, τὸ Θεό. Στὴ νεότερη δὲ ἐκδοχὴ τὸν ἀρχιερέα, τὸν ἐπίσκοπο.
Ἡ λέξη «ἀδέσποτος» ἐπίσης, αὐτὸς ποὺ δὲν ἔχει κύριο, δεσπότη, αὐτὸς ποὺ δὲν ἀνήκει σὲ κανέναν, αὐτὸς ποὺ εἶναι στὴ διάθεση τοῦ καθενός. Τὸ δὲ θηλυκό τοῦ «δεσπότης» εἶναι ἡ «δεσπότις», ἡ «δέσποινα», ἡ κυρία τοῦ σπιτιοῦ, ἡ ἡγεμονίδα, ἡ βασίλισσα, ἡ αὐτοκράτειρα, ἡ Θεοτόκος.
Ὥστε, κατὰ τὸ λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τὶς ἐμπειρίες τῶν ἁγίων στὴν ἐκκλησιαστική μας Παράδοση, ἐκεῖ ὅπου ὁ πιστὸς ἀναγνωρίζει τὸ....
πνευματικὸ περιεχόμενο τῆς λέξης Δεσπότης, εἶναι μόνο το πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς λέξης Δέσποινα, αὐτὸ τῆς Παναγίας.
Ἄλλωστε, ἕνας εἶναι ὁ Δεσπότης του καὶ ἔτσι τὸν προσφωνεῖ διαρκῶς στὶς προσευχές του καὶ στὶς συνεχεῖς ἐπικλήσεις του μέσα στὶς λατρευτικὲς ἀκολουθίες, ὅπως καὶ τὴν Παναγία ὡς Δέσποινα. Αὐτόν, ποὺ εἶπε πὼς εἶναι ἡ Ἀλήθεια καὶ πώς, ἂν τὴν γνωρίσει ὁ πιστός, αὐτὴ θὰ τὸν ἐλευθερώσει. Τοῦ μένει λοιπὸν νὰ ἀγωνισθεῖ νὰ γνωρίσει τὸ Χριστό, τὴν Αὐτοαλήθεια καί, ἀφοῦ τὸν βάλει στὴ ζωή του ὡς Δεσπότη - ὤ, τοῦ ὑπερλόγου - θὰ εἶναι κατὰ πάντα ἐλεύθερος.
Ὁ ἄνθρωπος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ προκόψει ἀληθινά, πρέπει νὰ εἶναι «ἀδέσποτος», ὅπως γράφουν οἱ ἅγιοι. Διὰ τῆς κτίσεως τῶν εὐαγγελικῶν ἀρετῶν ἐλευθερώνεται καὶ μὲ τὴ διάκριση καὶ τὸ φόβο μὴν πληγώσει τὴ χάρη τῶν ἀρετῶν, ποὺ τοῦ χαρίζει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, πράττει τὸ «ἀγαθὸν» μὲ ἑκούσια γνώμη, χωρὶς βία καὶ καταδυνάστευση.
Ναί, εἶναι ἀδέσποτος καὶ ἄρα ἐλεύθερος. Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ πατέρες καὶ ὄχι ἀπὸ δεσπότες. Ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ θυσιαστικὴ προσέγγιση στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἐπίσκοπος, ἐπὶ παραδείγματι, ὁ ὁποῖος εἶναι «εἰς τόπον καὶ τύπον Χριστοῦ», αὐτὸς πρῶτος θὰ κάνει τὸ βῆμα. Διότι ὁ τόπος Χριστοῦ εἶναι ὁ Γολγοθὰς καὶ ὁ τύπος Χριστοῦ ὁ Σταυρός του. Αἷμα καὶ θυσία στολίζουν τὴν πατρικὴ ἀγάπη, ἀπὸ τὴν ὁποία λείπει παντελῶς ὁ φόβος.
Σύμφωνα μὲ τοὺς παραπάνω λόγους τῶν ἁγίων, πῶς εἶναι δυνατὸν ὁ «δεσποζόμενος» πιστὸς (δεσπόζομαι = τελῶ ὑπὸ κυριαρχία) νὰ καλλιεργηθεῖ στὴν ἀρετή, ὥστε νὰ δημιουργηθεῖ μέσα του τὸ ἀνάλογο κριτήριο καὶ νὰ ἐγείρει φωνὴ διαμαρτυρίας γιὰ τὰ «ἀδέσποτα» οἰκουμενιστικὰ καὶ λοιπὰ τολμήματα τῶν δεσποζόντων; Ποῦ νὰ βρεῖ στήριγμα, ὅταν αἰσθάνεται πάνω ἀπὸ τὸ κεφάλι τοῦ τὴ δεσπόζουσα αὐθεντία, ἕτοιμη νὰ τὸν «συντρίψει», ἀφαιρώντας του ἀπειλητικά το δικαίωμα νὰ ἄρει φωνὴ συνειδήσεως;
Ἡ ἀντίδραση ἑνὸς μητροπολίτη στὴν παύση μνημόνευσης τοῦ ὀνόματός του ἀπὸ ἱερέα τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειάς του, ἀποτυπώνει καὶ καταδεικνύει τὸ υἱοθετούμενο ἀπὸ τὴν πλειονότητα τῆς ἱεραρχίας «δεσποτικόν». Εἶπε: «Δὲν μπορεῖ ἕνας ἱερεὺς νὰ εἶναι περισσότερο ὀρθόδοξος ἀπὸ τὸν μητροπολίτη»! Ἀκόμη: «Αὐτὰ τὰ πράγματα (τὰ σχετικὰ μὲ τὴν πίστη καὶ τὶς αἱρέσεις) δὲν εἶναι τῶν παπάδων, εἶναι τῶν Συνόδων, εἶναι τῶν Πατριαρχῶν, τῶν Ἀρχιεπισκόπων»!
Μ` ἄλλα λόγια, ὁ ἅγιος Παΐσιος, ποὺ ἦταν ἁπλὸς μοναχός, δὲν μποροῦσε ἐπ` οὐδενὶ νὰ εἶναι ὀρθοδοξότερος ἀπὸ τὸν μητροπολίτη! Ἄρα δὲν εἶχε δικαίωμα νὰ ἐκφέρει γνώμη περὶ αὐτῶν!
Βέβαια, αὐτὴ ἡ νοοτροπία δὲν περιορίζεται μόνο σὲ ἱεράρχες ἀλλὰ καὶ σὲ πρόσωπα ποὺ ἔχουν ὑπὸ τὴν καθοδήγησή τους ψυχές, τυφλὰ προσκολλημένες σ` αὐτούς. Τοὺς ἀπαγορεύεται ἡ ἔκφραση τῆς γνώμης τους, τῆς ἀνησυχίας τους γιὰ καταφανῆ ἔργα καὶ λόγια, ποὺ προδίδουν τὴν πίστη, μὲ τὴν δικαιολογία πὼς αὐτὰ εἶναι ὑποθέσεις ἄλλων, τῶν «μεγάλων», τῶν «μορφωμένων» καὶ ὄχι τοῦ οἱουδήποτε ἀγράμματου, ἄσχετου περὶ τὴν ἀκαδημαϊκὴ θεολογία.
Λοιπόν, αὐτὸ «τὸ ἀδέσποτόν της ἀρετῆς καὶ ἀνάγκης πάσης ἐλεύθερον, τῆς ἑκουσία γνώμη τὸ ἀγαθὸν αἰρουμένης», δὲν λειτουργεῖ σήμερα στὸ χῶρο τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας, ὡς βασικὸς παράγοντας ἐλεύθερης ἔκφρασης τῆς ἐσωτερικῆς ἀγωνίας καὶ ἀνησυχίας τοῦ πληρώματος, σχετικὰ μὲ τὰ θέματα τῆς πίστεως καὶ κυρίως μὲ τὴν καταφανῶς ἐκτραπεῖσα πορεία τῶν ποιμένων ἀπὸ τὴ διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων. Δὲν πνέει αὐτὸς ὁ εὐλογημένος ἄνεμος τῆς ἐν Χριστῷ ἐλευθερίας, ποὺ προσφέρει τὸ ἀναγκαῖο ὀξυγόνο γιὰ τὴν ἀγωνιώδη ἔκφραση τῆς ἀλήθειας ἀπὸ τὸ πλήρωμα πρὸς τοὺς ποιμένες, οἱ ὁποῖοι, ὡς κύριοι καὶ δεσπότες «πωλοῦν τὸν πολύτιμον μαργαρίτην», ξένω βουλήματι, ἰδίω θελήματι καὶ αὐθαιρέτω γνώμη.
Ὁ φόβος καὶ ἡ ἄγνοια εἶναι οἱ δυὸ βασικοὶ λόγοι, οἱ ὁποῖοι λειτουργοῦν ἀνασταλτικὰ στὴν ἐλεύθερη ἔκφραση. Καὶ γιὰ τοὺς δυὸ ὑπεύθυνοι εἶναι οἱ ποιμένες καὶ οἱ διδάσκαλοι. Καθηλώνονται οἱ ψυχές, οἱ ὁποῖες περιδεῶς παρακολουθοῦν, μὴ δυνάμενες νὰ κατανοήσουν τὸν προβαλλόμενο καὶ διαρκῶς μετασχηματιζόμενο ὑποκριτικὸ καὶ προδοτικὸ τρόπο ἐκχώρησης τῆς Ἀλήθειας στὸ ἀπάνθρωπο σχέδιο τῆς παγκοσμιοποίησης. Τὴν ἀγαπολογοῦσα μὲν δημοσίως, συνθλίβουσα δὲ τὰ πάντα, εὐκαίρως ἀκαίρως, ἀλλὰ πάντοτε ἐγκαίρως, «δεσποτεία». (Δεσποτεία = ἡ ἐξουσία τοῦ κυρίου ἐπὶ τῶν δούλων, ἡ ἀπόλυτος ἐξουσία, Ν. μτφ. ἐπιβολὴ τυφλῆς ὑπακοῆς).
Αὐτὴ δημιουργεῖ κλίμα ἐκφοβισμοῦ, συνθλίβει καὶ λοιδορεῖ καὶ ἐξουδενώνει τοὺς μετριοπαθεῖς, τοὺς εὐγενικούς, τοὺς ἄτολμους, τοὺς ἀδύνατους, τοὺς ἀγνοοῦντες. Ὑπάρχουν πολλὲς μαρτυρίες μὲ ὀπτικοακουστικὸ ὑλικό, ποὺ δημοσιεύτηκαν σὲ διάφορες πηγὲς εἰδήσεων, ὅπου ἀποδεικνύεται τοῦ λόγου τὸ ἀληθές. Καὶ συνεχίζουν οἱ ἐραστὲς της τὸ «θεάρεστο» ἔργο τῆς ἀπορθοδοξοποίησης, ἄλλοι ὡς πρωτεργάτες καὶ ἄλλοι ὡς ἐπικροτοῦντες ἢ ἐφησυχάζοντες θεατές.
Μὲ τὸ ἰσχυρὸ ρεῦμα τοῦ οἰκουμενισμοῦ, ποὺ κατέχει τοὺς ζωτικοὺς θύλακες γιὰ τὴν ἀλλοίωση καὶ τὸν ἐκφοβισμὸ τῶν συνειδήσεων, καθιερώθηκε καὶ εἶναι πλέον ξεκάθαρη ἡ εἰκόνα: Ἀπὸ τὴ μιὰ «ἐμεῖς οἱ δεσπόζοντες» καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη «ἐσεῖς οἱ δεσποζόμενοι»! Καὶ συμβαίνει τὸ ἑξῆς πρωτόγνωρο φαινόμενο: Οἱ δεσπόζοντες σιωποῦντες, ἐπιβάλλουν τὴ σιωπὴ στοὺς δεσποζομένους!!! «Φόβος καὶ τρόμος ἐπέπεσε τῇ κτίσει» καὶ ἡ σιωπὴ ἁπλώθηκε παντοῦ.
Ἡ ἁπλότητα καὶ ἡ διαφάνεια, ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ χαρακτηρίζουν τὰ πάντα μέσα στὴν Ἐκκλησία μαζὶ μὲ τὸ πνεῦμα τῆς ἐλευθερίας ἐν τῇ ταπεινώσει καὶ διακρίσει, ἀπουσιάζουν καὶ ὁ Θεὸς δὲν ἀναπαύεται σ` αὐτό. Ὅπως συμβαίνει καὶ στὶς κοσμικὲς ἐξουσίες, τὰ ἐπιχείρα ὅλης αὐτῆς τῆς κατὰ συρροὴ διεξαγωγῆς τῶν κατ` ἰδία παρανόμων συνεδρίων καὶ ἀποφάσεων καὶ τῆς προπαγάνδας ὑπὲρ αὐτῶν, ἐρήμην τοῦ δεσποζομένου λαοῦ, θὰ εἶναι ἡ ὀδύνη καὶ ὁ ἀβάστακτος πόνος. Εὐχόμαστε καὶ προσευχόμαστε νὰ «μετανοήσει» ὁ Θεὸς καὶ νὰ δείξει τὸ μέγα Αὐτοῦ ἔλεος.
Σάββας Ἠλιάδης
Δάσκαλος
Κιλκίς, 12-7-2017
