Είναι πλέον φανερό πως το ποσοστό των Ελλήνων που τάσσεται υπέρ της μονομερούς, εκούσιας επιστροφής της χώρας στο εθνικό της νόμισμα, αυξάνεται καθημερινά – ενώ είναι εξαιρετικά πιθανόν να γίνει πλειοψηφικό εντός του έτους
Το νούμερο ένα πρόβλημα της Ελλάδας είναι το χρέος – όπου το 2010 ήταν μόνο το δημόσιο, σε πολύ μικρότερο βαθμό, ενώ σήμερα είναι και το ιδιωτικό. Εάν δεν επιλυθεί αυτό το πρόβλημα, η χώρα είναι αδύνατον να ξεφύγει από το σπιράλ του θανάτου(γράφημα) – από την ύφεση δηλαδή, η οποία προκαλεί ανεργία, μειώνει τη ζήτηση, περιορίζει τις επενδύσεις και τα έσοδα του δημοσίου, αυξάνει τα ελλείμματα κοκ.«Υπάρχουν λύσεις για την Ελλάδα; Ασφαλώς υπάρχουν – ακόμη, αλλά όχι για πάντα. Εντός ή εκτός της Ευρωζώνης; Και στις δύο περιπτώσεις, αλλά με σκληρή δουλειά – είναι θέμα επιλογής, σε συνδυασμό με το ρίσκο που είναι πρόθυμος ο λαός να αναλάβει.Τι είναι απολύτως απαραίτητο, για να έχει επιτυχία η όποια λύση επιλεγεί; Η ενότητα ολόκληρου του λαού, η στήριξη της απόφασης από όλους μαζί, κόμματα και Πολίτες. Μπορεί να επιτευχθεί μία τέτοια ενότητα; Πολύ δύσκολο για έναν λαό, όπως είναι οι Έλληνες, εκτός εάν φτάσει πριν από το απόλυτο χάος – οπότε γαία πυρί μιχθήτω» (Α.Σ.).
Επομένως, όποια λύση και αν επιλεχθεί, είτε εντός της Ευρωζώνης δηλαδή, είτε εκτός, θα πρέπει να ξεκινάει από τη μείωση του χρέους – άρα από τη διαγραφή ενός μεγάλου μέρους του, έτσι ώστε να καταστεί εφικτή μία αντίστοιχη διαγραφή του ιδιωτικού χρέους, οπότε να αποκατασταθεί η πιστοληπτική ικανότητα και των δύο τομέων. Στη συνέχεια η λήψη δανείων για τη διενέργεια επενδύσεων, χωρίς τις οποίες είναι αδύνατη η έξοδος από την ύφεση και η επιστροφή της χώρας σε μία βιώσιμη πορεία ανάπτυξης.
Φυσικά απαιτούνται πολλά άλλα, όπως η καταπολέμηση του πελατειακού κράτους, η αναθεώρηση του Συντάγματος, η σωστή λειτουργία των θεσμών, η ορθολογική φορολογία, ένα φιλικό επιχειρηματικό πλαίσιο κοκ. – προηγείται όμως η διαγραφή του χρέους, χωρίς την οποία οι Πολίτες δεν βλέπουν προοπτικές για το μέλλον τους, οπότε δεν είναι πρόθυμοι να υιοθετήσουν καμία αλλαγή.
Περαιτέρω κατά την πάγια άποψη μας, χωρίς φυσικά να διεκδικούμε το αλάθητο θα έπρεπε, υπό την προϋπόθεση βέβαια να είμαστε ενωμένοι, να ακολουθήσουμε τον εξής δρόμο:
(α) Καταγγελία των αντισυνταγματικών δανειακών συμβάσεων, καθώς επίσης των μνημονίων που τα συνοδεύουν, στο ευρωπαϊκό δικαστήριο – με την ταυτόχρονη απαίτηση αποζημίωσης μας, για τις ζημίες που προκλήθηκαν στην οικονομία μας από τα λανθασμένα μνημόνια που μας επιβλήθηκαν και οι οποίες υπολογίζονται τουλάχιστον στο 1 τρις €.
(β) Αναβολή των πληρωμών μας εντός της Ευρωζώνης έως ότου αποφασίσει το ευρωπαϊκό δικαστήριο για τα παραπάνω – αναλαμβάνοντας το ρίσκο της (παράνομης) διακοπής της χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ. Φυσικά θα έπρεπε να είμαστε προετοιμασμένοι και πρόθυμοι να υιοθετήσουμε ένα παράλληλο νόμισμα, για να αντιμετωπίσουμε την ΕΚΤ – συνδεδεμένο με το ευρώ, με ισοτιμία 1:1, καθώς επίσης με εγγυημένη την ισοτιμία του από το δημόσιο, όσον αφορά την εξόφληση των φόρων.
(γ) Στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα, διαπραγμάτευση με τους θεσμικούς δανειστές μας (κράτη της Ευρώπης, ΕΚΤ, EFSF, ESM) με στόχο την ονομαστική διαγραφή τουλάχιστον του 50% του δημοσίου χρέους – αφού με τους υπόλοιπους δεν έχουμε τη δυνατότητα, επειδή κατέχουν ομόλογα αγγλικού δικαίου.
Φυσικά κάτι τέτοιο δεν θα ήταν καθόλου εύκολο, επειδή με την υπογραφή του PSI έχουμε κάψει σχεδόν όλα τα διαπραγματευτικά μας χαρτιά – ενώ με την ανεύθυνη επικύρωση του τρίτου μνημονίου υποθηκεύσαμε τη δημόσια περιουσία μας. Εκτός αυτού με τον αφελληνισμό των τραπεζών υποθηκεύθηκε ένα πολύ μεγάλο μέρος της ιδιωτικής μας περιουσίας – οπότε έχουμε κυριολεκτικά απογυμνωθεί.
Εν τούτοις θα έπρεπε να το προσπαθήσουμε, γνωρίζοντας πως οι ζημίες που θα υποστούν οι Πολίτες των άλλων χωρών δεν οφείλονται σε εμάς – αλλά στις κυβερνήσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας, οι οποίες μετέφεραν τα χρέη των τραπεζών τους στους φορολογουμένους τους, με στόχο να τις διασώσουν.
Εάν δεν το έκαναν οι ξένες κυβερνήσεις, τότε η Ελλάδα θα υποχρέωνε τις τράπεζες το 2010 να διαγράψουν μέρος των απαιτήσεων τους, οι οποίες ήταν στο εθνικό μας δίκαιο, όπως άλλωστε είχε προτείνει το ΔΝΤ – ενώ οι ίδιες γνώριζαν το ρίσκο όταν δανειοδοτούσαν τη χώρα μας, εκμεταλλευόμενες τα υψηλότερα επιτόκια, καθώς επίσης την καταναλωτική μας ανοησία.
(δ) Εάν για την ονομαστική διαγραφή του 50% του χρέους (160 δις €) απαιτούσαν οι δανειστές μας την έξοδο της χώρας από το ευρώ, δεν θα είχαμε αντίρρηση αφού θα ήταν ελεγχόμενη – με την έννοια πως θα καταθέταμε αίτηση αποχώρησης από την ΕΕ, η οποία είναι απαραίτητη προϋπόθεση της εξόδου μίας χώρας από το ευρώ (ανάλυση), θα διαπραγματευόμαστε για δύο χρόνια όπως η Μ. Βρετανία, με βάση τις συνθήκες που ισχύουν στην ΕΕ κοκ.
Περαιτέρω, ότι και να αποφασίσουμε πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας τις προβλέψεις, όσον αφορά το τι θα συμβεί μελλοντικά στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με τις οποίες τα εξής:
(Ι) Είτε θα ενωθεί δημοσιονομικά μετά το 2018, όπου τα πλεονάσματα της μίας χώρας θα καλύπτουν τα ελλείμματα της άλλης όπως συμβαίνει εντός της ομοσπονδιακής Γερμανίας (άρθρο μας στο ZERO) – διαθέτοντας το δικό της ΔΝΤ, τον ESM δηλαδή, καθώς επίσης διαγράφοντας ή παγώνοντας τα χρέη εκείνων των κρατών που αδυνατούν να τα εξυπηρετήσουν, αρκεί να μην έχουν ελλείμματα στον προϋπολογισμό τους.
(ΙΙ) Είτε θα μετατραπεί σε μία Ευρωζώνη «δύο ταχυτήτων», όπου οι χώρες του Βορά θα διατηρήσουν ένα ισχυρό ευρώ – κάτι που, εάν δρομολογείται, δεν θα αργήσει πολύ, αφού ήδη ο πληθωρισμός στη Γερμανία έφτασε στο 2,2% οπότε χρειάζεται μία άλλη νομισματική πολιτική, αντίστοιχη με αυτήν που έχει ξεκινήσει η Fed (τέλος του προγράμματος ποσοτικής διευκόλυνσης, αύξηση των βασικών επιτοκίων). Φυσικά η πολιτική αυτή δεν μπορεί να εφαρμοσθεί στον υπερχρεωμένο ευρωπαϊκό Νότο – αφού τα spreads θα κινούνταν ανοδικά, οπότε τα χρέη των χωρών του δεν θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν.
(ΙΙΙ) Είτε θα διαλυθεί, ενδεχομένως με αφετηρία τη Γερμανία, εάν όχι με την Ολλανδία, τη Φινλανδία, την Ιταλία ή τη Γαλλία (ανάλυση). Σε μία τέτοια περίπτωση, η επιστροφή όλων των χωρών μαζί στην αφετηρία, αφού προηγουμένως δημιουργηθούν οι σωστές προϋποθέσεις (διαγραφές χρεών κλπ.) θα ήταν μία καλή λύση για την Ελλάδα – μεταξύ άλλων επειδή τότε η υιοθέτηση της δραχμής θα ήταν ελεγχόμενη, οπότε δεν θα μας δημιουργούσε ανυπέρβλητα προβλήματα (άρθρο).
Καλώς ή κακώς, τα τρία παραπάνω ενδεχόμενα έχουν σχεδόν τις ίδιες πιθανότητες να συμβούν, ενώ δεν είναι δυνατόν να καθυστερήσουν πολύ – ειδικά εάν η Fed επιταχύνει την αύξηση των επιτοκίων, καθώς επίσης εάν κλιμακωθεί ο ρυθμός ανόδου του πληθωρισμού στη Γερμανία και τα spreads που είναι ήδη ανοδικά (πηγή).
Ως εκ τούτου, οτιδήποτε και αν αποφασίσει η Ελλάδα, θα έπρεπε να λάβει σοβαρά υπ’ όψιν όλες αυτές τις πιθανές εξελίξεις – έτσι ώστε να μη μετανιώσει ούτε για αυτό που θα επιλέξει, ούτε για τη χρονική στιγμή που θα το κάνει. Στη συνέχεια τα εξής:
Η μονομερής επιστροφή στη δραχμή
Είναι πλέον φανερό πως το ποσοστό των Ελλήνων που τάσσεται υπέρ της μονομερούς επιστροφής της χώρας στο εθνικό της νόμισμα αυξάνεται καθημερινά – ενώ ενδεχομένως θα γίνει πλειοψηφικό εντός του έτους. Λογικά βέβαια, αφού μετά από την ύφεση βιβλικών διαστάσεων, στην οποία έχει καταδικαστεί η χώρα, κανένας δεν πιστεύει πως θα αλλάξει κάτι, παραμένοντας εντός της νομισματικής ένωσης – ενώ η έξοδος από την Ευρωζώνη συνδέεται αυθαίρετα με τη μη πληρωμή του χρέους.
Αυθαίρετα επειδή τα χρέη των τραπεζών απέναντι στην ΕΚΤ θα παρέμεναν χρέη σε ευρώ (περί τα 90 δις €) οπότε θα χρεοκοπούσαν, τα χρέη επιχειρήσεων και νοικοκυριών στο εξωτερικό επίσης, οι ιδιοκτήτες των ομολόγων του δημοσίου έχουν απαιτήσεις σε ευρώ αγγλικού δικαίου απέναντι στη χώρα, οι υποχρεώσεις της Ελλάδας απέναντι στους λοιπούς δανειστές της είναι σε μη μετατρέψιμα σε δραχμές ευρώ, εγγυημένα με τη δημόσια περιουσία κοκ.
Ως εκ τούτου, θα ήταν μεν σε θέση να προβεί η Ελλάδα σε μονομερή στάση πληρωμών, ενδεχομένως επικαλούμενη τις αποφάσεις του ΟΗΕ περί αδυναμίας εξυπηρέτησης του χρέους, αλλά τα χρέη της θα παρέμεναν ως έχουν (γράφημα) – ενώ η μη πληρωμή τους θα είχε σοβαρές συνέπειες. Εκτός αυτού, δεν θα μπορούσε να δανεισθεί πλέον από τις αγορές για τη διεξαγωγή επενδύσεων, οι ξένοι επενδυτές θα την απέφευγαν στην αρχή, η λιτότητα θα συνέχιζε, το ΑΕΠ της θα μειωνόταν ραγδαία τουλάχιστον τον πρώτο χρόνο κοκ.
Ένας επόμενος παράγοντας τώρα της αλλαγής στάσης απέναντι στο ευρώ είναι το ότι, οι οφειλέτες στη χώρα έχουν ξεπεράσει τους δανειστές – με την έννοια ότι, όλοι όσοι έχουν χρήματα (καταθέσεις, επιταγές τρίτων, απαιτήσεις κλπ.), οπότε θα ζημιώνονταν από την υιοθέτηση της δραχμής λόγω της πτώσης της ισοτιμίας της κοκ., είναι λιγότεροι πια από αυτούς που χρωστούν και οι οποίοι θα ωφελούνταν από την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα για τους ίδιους λόγους.
Εκτός αυτού, ένας μεγάλος αριθμός από αυτούς που έχουν χρήματα, τα έχουν μεταφέρει στο εξωτερικό – οπότε θα ήταν επίσης ωφελημένοι από το εθνικό νόμισμα, συνεχίζοντας να διαθέτουν οι ίδιοι ευρώ.
Παράλληλα, κατά την άποψη μας η σημερινή κυβέρνηση αντιμετωπίζει θετικά αυτήν την αλλαγή, θεωρώντας πως θα την βοηθήσει να παραμείνει στην εξουσία – ενώ θα της δοθεί η δυνατότητα να εφαρμόσει μία αριστερή πολιτική, τυπώνοντας δραχμές κατά το δοκούν, χωρίς να άγεται και να φέρεται από τους δανειστές της χώρας. Φυσικά αρκετά από τα στελέχη της έχουν ήδη μεταφέρει τα χρήματα τους στο εξωτερικό – οπότε δεν θα κινδύνευαν από τυχόν αποτυχία του πειράματος.
Συμπερασματικά λοιπόν δεν είναι απίθανη η μονομερής επιστροφή στη δραχμή, ενώ η πτώση των καταθέσεων που ξεκίνησε ξανά (γράφημα) ενισχύει τις υποθέσεις μας – κάτι που δεν θεωρούμε φυσικά ως τη συντέλεια του κόσμου αφού, ότι και να συμβεί, η οικονομία μας θα επανέλθει ξανά στην ανάπτυξη.
Επεξήγηση γραφήματος: Εξέλιξη των τραπεζικών καταθέσεων (μεγάλη πτώση τους τον Ιανουάριο)
Βέβαια θα μεσολαβήσει ένα εφιαλτικό χρονικό διάστημα, ενώ το βιοτικό επίπεδο της πλειοψηφίας θα μειωθεί σημαντικά. Εν τούτοις, κάποια στιγμή θα υπάρξουν οφέλη, όπως η αναβίωση του εγχώριου παραγωγικού ιστού – αν και δεν μπορεί να συμβεί από σήμερα αύριο, μεταξύ άλλων λόγω του χρόνου που απαιτείται για να ανακτηθεί η «τεχνογνωσία» των εργαζομένων.
Επίλογος
Εάν μας ρωτούσε κάποιος τι πιστεύουμε πως θα συμβεί, χωρίς φυσικά να είμαστε μάντεις θα απαντούσαμε πως το πιθανότερο είναι η μονομερής, εκούσια έξοδος μας από την Ευρωζώνη – την οποία επιθυμούν πια και οι δανειστές μας. Το επόμενο λάθος δηλαδή (άρθρο), στη χειρότερη δυνατή στιγμή, όσον αφορά μία τέτοια επιλογή – αφού έχουμε υπογράψει το PSI και δεν μπορούμε να μετατρέψουμε τα χρέη μας σε δραχμές, αφού έχουμε υποθηκεύσει τη δημόσια περιουσία μας με το τρίτο μνημόνιο, αφού έχουμε κάνει το ίδιο με την ιδιωτική (σκάνδαλο των τραπεζών), αφού καταστρέψαμε το ασφαλιστικό μας σύστημα, αφού έχει εξαθλιωθεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού κοκ.
Ακόμη χειρότερα, πιστεύουμε ελπίζοντας να διαψευσθούμε πως η επιλογή αυτή δεν θα στηριχθεί από όλους τους Έλληνες, ως θα όφειλαν, ότι γρήγορα θα απογοητευθούν αυτοί που θα την στηρίξουν επειδή θα περιμένουν θαύματα και όχι σκληρή δουλειά, καθώς επίσης πως αμέσως μετά, όταν θα βρεθούν αντιμέτωποι με τις πρώτες μεγάλες δυσκολίες, θα εξεγερθούν εναντίον της όποιας κυβέρνησης τους – οπότε θα βυθιζόταν η Ελλάδα στο χάος. «Γαία πυρί μιχθήτω» λοιπόν; Θα ήταν ανεύθυνο να το πει κανείς, αλλά δυστυχώς μέσα στα πλαίσια της λογικής – όσο και αν μας στενοχωρεί κάτι τέτοιο.
Analyst Team
Πηγή Analyst
