Σελίδες

Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2022

“ ΕΠΤΑΠΥΛΟΣ ΘΗΒΑ ”



 Τείχος περιέβαλε την Καδμεία, την ακρόπολη της Θήβας, και δεύτερο την κάτω πόλη. Στο τείχος της Καδμείας υπήρχαν επτά πύλες: οι Ηλέκτρες, οι Ομολοϊδες, οι Προιτίδες, οι Ωγύγιες ή Βοραίες, οι Νηίστες, οι Ύψιστες και οι Ογκαίες. Από αυτές έχουν εντοπισθεί οι Ηλέκτρες απ’ όπου ξεκινούσε ο δρόμος προς την Αθήνα και τμήμα της μυκηναϊκού τείχους στο ύψος που θα ήταν οι Προιτίδες Πύλες κατά τους κλασικούς χρόνους. Οι υπόλοιπες πύλες τοποθετούνται με βάση τις εξόδους της πόλης προς διάφορα σημεία της Βοιωτίας.

Με βάση τα δεδομένα των ανασκαφών, η γραμμή του μυκηναϊκού περιβόλου χαράσσεται σε ολόκληρη την ανατολική πλευρά της Θήβας, από τις Ηλέκτρες ως τις Προιτίδες πύλες, με απόλυτη ασφάλεια και ακρίβεια. Η πλευρά αυτή ήταν εφοδιασμένη με τρεις τουλάχιστον εισόδους σε όλες τις ιστορικές περιόδους, οι οποίες τοποθετούνται στις ακόμα και σήμερα μοναδικές τρεις προσβάσεις προς την πόλη από την πλευρά αυτή.


Προιτίδες Πύλες

Ο εισερχόμενος στη μυκηναϊκή ακρόπολη έπρεπε να περάσει από μια από τις πύλες της οχύρωσης της Καδμείας, κτισμένη περιμετρικά στο φρύδι του λόφου. Από τη μυκηναϊκή οχύρωση της πόλης ελάχιστα τμήματα διατηρούνται σήμερα. Από αυτά εξάγεται το συμπέρασμα ότι διέθετε ένα σταθερό λίθινο κρηπίδωμα, από μεγάλους ογκόλιθους κατά το κυκλώπειο σύστημα δόμησης, ενώ η ανωδομή του ήταν κτισμένη με πλίνθους.

Το σπουδαιότερο λείψανο του μυκηναϊκού τείχους της Καδμείας αποκαλύφθηκε το 1915 και κατόπιν το 1986, στην ανατολική πλευρά της πόλης, στη θέση όπου γενικότερα τοποθετούνται οι «Προιτίδες» πύλες, και όπου κατέληγε ο δρόμος που ξεκινούσε από την ανατολική Βοιωτία και διερχόταν από το νεκροταφείο των Καστελλίων. Η περιοχή αυτή είναι αρκετά ομαλή και είναι φυσικό να αποτέλεσε ανέκαθεν μια από τις κύριες προσβάσεις στον οχυρωμένο λόφο.

Το τείχος είχε πάχος περί τα 4,5 μ. και διέθετε δύο όψεις κτισμένες με μεγάλους ογκόλιθους, ενώ το εσωτερικό του γέμισμα αποτελούταν από μικρότερες πέτρες. Λίγο βορειότερα από το σημείο αυτό, και σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του Α. Κεραμόπουλλου, θα πρέπει να τοποθετηθεί μια προβολή του μυκηναϊκού τείχους που αντιστοιχούσε σε πύργο εισόδου ή προμαχώνα.


Ηλέκτρες Πύλες

Είναι οι κυριότερες πύλες τις αρχαίας Θήβας, καθώς από αυτές περνούσε ο δρόμος που ερχόταν από την Αθήνα μέσω των Πλαταιών. Τα σημερινά ερείπια ανήκουν στους ελληνιστικούς χρόνους. Οι πύλες είχαν από έναν μεγάλο κυκλικό πύργο στην κάθε τους πλευρά, ανάμεσα από τους οποίους περνούσε, όπως και σήμερα, ο δρόμος που έφτανε στη Θήβα. Φέρουν την ονομασία τους από την Ηλέκτρα, κόρη του Άτλαντα, την οποία διάφορες μυθολογικές παραδόσεις παρουσίαζαν ως πεθερά του Κάδμου, μητέρα της Αρμονίας από το Δία. Οι μύθοι τοποθετούσαν την επική μονομαχία Ετεοκλή και Πολυνείκη στην περιοχή έξω από τις Ηλέκτρες Πύλες.
 

Ιερό Ηρακλέους

Φτάνοντας κανείς στην πόλη της Θήβας από την κύρια οδό που ερχόταν από τις Πλαταιές, και πριν διαβεί τις Ηλέκτρες Πύλες στο νοτιοανατολικό άκρο της Καδμείας, συναντούσε πρώτα στα αριστερά του το ιερό του Ηρακλέους. Πολύτιμες γι' αυτό είναι οι περιγραφές του Πινδάρου και του Παυσανία, που μαρτυρούν τη λατρεία του Ηρακλή και των παιδιών του ήρωα από τη Μεγάρα, κόρη του Κρέοντα, στο χώρο αυτό. Το ιερό ανασκάφηκε πρόσφατα κάτω από τη σύγχρονη πόλη, λίγα μέτρα νοτίως των Ηλεκτρών Πυλών. Εκεί βρέθηκε τμήμα στοάς και περιβόλου που οριοθετούσε κενοτάφιο, μέσα στο οποίο πιθανώς γίνονταν οι προσφορές και οι εναγισμοί προς τιμήν των παιδιών της Μεγάρας. Επίσης, κάτω από την οδό Πολυνείκους, βρέθηκαν δύο μονολιθικοί βωμοί, καθώς και βωμός τέφρας με παχύ στρώμα διαδοχικών στρώσεων καύσης, μέσα στην οποία περιέχονταν μεγάλες ποσότητες καμένων οστών και κεραμικής γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων (8ος-5ος αι. π.Χ.).


Η σύγχρονη πόλη της Θήβας είναι χτισμένη στη θέση της αρχαίας Θήβας, μίας από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαιότητας. Η περιοχή κατοικήθηκε στους νεολιθικούς χρόνους και άκμασε ιδιαίτερα κατά τη Μυκηναϊκή εποχή. Σε απόσταση 45 χιλιομέτρων από τη Λιβαδειά, στη Μυκηναϊκή ακρόπολη της Θήβας, την Καδμεία, τα ερείπια του αρχαίου πολιτισμού είναι ακόμη ορατά. Η οχύρωση ήταν κατασκευασμένη από ογκόλιθους πάνω στο φυσικό βράχο. Μόνο λίγα τμήματα του τείχους διατηρούνται σήμερα.

Από τα σημαντικότερα μνημεία της είναι το Μυκηναϊκό Ανάκτορο, ο ναός του Ισμηνίου Απόλλωνα και οι πύλες της Καδμείας.