Περιμένοντας την… άλωση από τον Πορθητή
Της Νίκης ΚουλέρμουΜπορεί το Υπουργείο Εξωτερικών να προσπάθησε να διαχειριστεί επικοινωνιακά τους κινδύνους που επικρέμανται από την παράνομη παρουσία του «Πορθητή» (Φατίχ) στα β/δυτικά της κυπριακής ΑΟΖ, διαμηνύοντας ότι τα εντάλματα σύλληψης του προσωπικού του τουρκικού γεωτρύπανου και όσων άλλων εμπλέκονται «δεν λύνουν το πρόβλημα αλλά πονούν…» στην πραγματικότητα όμως δείχνουν ότι η κυβέρνηση δεν έχει διάθεση να προχωρήσει σε πολιτικές κινήσεις. Πολιτικές κινήσεις και πρωτοβουλίες που θα υποχρέωναν την Τουρκία να προσέλθει σε διάλογο για λύση του Κυπριακού και τα πράγματα για την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου να πάρουν τον δρόμο, επίσης του διαλόγου, με στόχο συμφωνίες οριοθέτησης, όπως έγινε με άλλες γειτονικές χώρες.
Οι ενέργειες και οι απειλές της Τουρκίας ανησυχούν βαθιά την πολιτική ηγεσία και όσους συνειδητοποιούν τον κίνδυνο από νέα τετελεσμένα και στη θάλασσα. Μπορεί οι διεκδικήσεις της Τουρκίας να μην νομιμοποιούνται, πλην όμως η κατοχική χώρα δεν ακολουθεί ούτε έχει υπογράψει τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ούτε αποδέχεται τη δικαιοδοσία του διεθνούς διαιτητικού δικαστηρίου της Χάγης για να «συρθεί» στο εδώλιο του κατηγορουμένου.
Η έκδοση των διεθνών ενταλμάτων σύλληψης ήταν ίσως το μάξιμουμ που μπορούσε να κάνει αυτή την ώρα η Κυπριακή Δημοκρατία για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και απειλών για διενέργεια γεώτρησης από το τουρκικό γεωτρύπανο. Αν πραγματικά πονάει αυτό το μέτρο, τότε η Τουρκία δεν θα απειλούσε για την κάθοδο του δεύτερου γεωτρύπανου, του Γιαβούζ.
Ποιες οι τουρκικές διεκδικήσεις;
Έχει κατά κόρον λεχθεί και γραφτεί ότι η Κυπριακή Δημοκρατία οριοθέτησε την κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη με συμφωνίες με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τον Λίβανο. Στα βόρεια και βορειοδυτικά δεν υπήρξαν συμφωνίες ούτε με την Ελλάδα ούτε με την Τουρκία.
Το γεωτρύπανο «Πορθητής («Fatih») της κρατικής Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου (TPAO), συνοδευόμενο από τουρκικές φρεγάτες και υποβρύχια, εγκαταστάθηκε στις 4 Μαΐου εντός της υφαλοκρηπίδας/AOZ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Την επόμενη μέρα η Κυπριακή Δημοκρατία κατάθεσε στα Ηνωμένα Έθνη τις συντεταγμένες για την οριοθέτηση της κυπριακής ΑΟΖ στα βόρεια και βορειοδυτικά, με βάση τη μέση γραμμή όπως επιτρέπει το διεθνές δίκαιο (χάρτης 4).
Πλην όμως, ο γεωτρητικός στόχος του Πορθητή (χάρτης 1) βρίσκεται πέραν της μέσης γραμμής. Συγκεκριμένα βρίσκεται στα:
– 36,6 ναυτικά μίλια από την εγγύτερη ακτή της Κύπρου
– 30 ναυτικά μίλια από τη μέση γραμμή ανάμεσα στις ακτές των δύο κρατών, προς την ακτή της Κύπρου
– σε απόσταση, τουλάχιστον 83 ναυτικών μιλίων από την εγγύτερη ακτή της Τουρκίας
Αυτό σημαίνει ότι οι τουρκικές γεωτρητικές δραστηριότητες παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου για την εξερεύνηση και εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας της, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο (UNCLOS και εθιμικό).
Στην απουσία συμφωνίας οριοθέτησης με την Τουρκία μόνο διεκδικήσεις έως και τη μέση γραμμή θεωρούνται από το κυπριακό ΥΠΕΞ ως «καλόπιστες και άρα αποδεκτές». Οι τουρκικές διεκδικήσεις ωστόσο, όπως αναφέραμε πιο πάνω, επεκτείνονται πέρα από τη μέση γραμμή (χάρτης 2, φαίνονται με χρώμα ροζ με πλάγιες γραμμές εντός της κυπριακής ΑΟΖ)
Η τουρκική γεώτρηση δεν γίνεται προς όφελος των Τ/κ
Να σημειωθεί ότι το σημείο γεώτρησης βρίσκεται εντός θαλάσσιας περιοχής την οποία διεκδικεί, χωρίς εύλογη βάση, η Τουρκία ως μέρος της δικής της υφαλοκρηπίδας και όχι προς όφελος των Τουρκοκυπρίων.
Με δική της παραδοχή, η διεκδίκηση της Τουρκίας σε υφαλοκρηπίδα στα δυτικά της Κύπρου δεν αφορά σε δικαιώματα της τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Πρόκειται για διεκδίκηση υφαλοκρηπίδας αποκλειστικά για το
τουρκικό κράτος. Αυτό εναντιώνεται τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι μαζί με τους Ελληνοκύπριους θα αποστερηθούν τα οφέλη από την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της δυτικής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ της Κύπρου.
Να σημειωθεί επίσης ότι οποιεσδήποτε γεωτρητικές δραστηριότητες διεξάγονται εκ μέρους ή προς όφελος του ψευδοκράτους -με «αδειοδότηση» της τουρκικής εταιρείας ΤΡΑΟ- είναι παράνομες και άκυρες (χάρτης 3) .
Έτσι η Κυπριακή Δημοκρατία απορρίπτει εκ προοιμίου και de jure απόψεις περί «διαφιλονικούμενης» περιοχής εντός της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως ήταν οι γνωστές δηλώσεις από βρετανικής πλευράς. Η νομική υπεράσπιση της Δημοκρατίας είναι ότι «για να υπάρξει γνήσια διαφορά απαιτείται το άλλο κράτος να παρουσιάσει εύλογη νομική διεκδίκηση στην υπό αμφισβήτηση περιοχή.
Μη επαρκώς στοιχειοθετημένες διεκδικήσεις δεν μπορούν να στερήσουν από ένα παράκτιο κράτος τα δικαιώματά του, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ή να απαιτήσουν την εγκατάλειψη της άσκησης αυτών των δικαιωμάτων.
Το ερώτημα είναι τι μπορεί να κάνει η Κυπριακή Δημοκρατία στην περίπτωση που ο Πορθητής προχωρήσει στην… άλωση της θαλάσσιας περιοχής πραγματοποιώντας γεώτρηση στον στόχο που έχει επιλέξει. Γιατί πραγματικά θα πρόκειται περί «άλωσης», αφού θα είναι παράνομη επέκταση της ντε φάκτο διαίρεσης επί εδάφους και στη θάλασσα! Ίσως και κάτι παραπάνω…
Η ερώτηση για τέτοιο ενδεχόμενο είχε υποβληθεί από τη «Χαραυγή» στον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε συνέντευξή του που δημοσιεύτηκε στις 12 Μαρτίου 2019:
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
