Ήρθε στο φως κατά τη διάρκεια των ανασκαφών στην αρχαία Όλβα της Κιλικίας, στους πρόποδες του όρους Ταύρος, και θεωρείται απαράμιλλης ομορφιάς και τέχνης.
Αποτελεί μέρος του μωσαϊκού δαπέδου των 35 τ.μ. που ανέσκαψε η ομάδα της καθηγήτριας Αϊσέ Εμέλ Ερτέν του Πανεπιστημίου Gazi.
Το ψηφιδωτό συμβολίζει τη ζωή και την πολυτέλεια, καθώς απεικονίζει τις αρχαιοελληνικές μορφές της Τρυφής και του Βίου.
Δίπλα τους μια ακόμα μορφή συμπληρώνει την… τρόικα των προσώπων· «Πρωτολουσία» γράφει στα Ελληνικά. Το υπόλοιπο δάπεδο είναι διακοσμημένο με μοτίβα, πορτρέτα ανδρών και γυναικών και φτερωτές μορφές.
Οι αρχαιολόγοι χρονολογούν το μωσαϊκό της Τρυφής, του Βίου και της Πρωτολουσίας κάπου μεταξύ 2ου και 3ου αιώνα μ.Χ.
Οι συντηρητές του νέου ευρήματος έχουν μπροστά τους μια πραγματική πρόκληση καθώς πρόκειται για ένα ντελικάτο έργο τέχνης για την κατασκευή του οποίου χρησιμοποιήθηκαν πολύχρωμες ψηφίδες μικρότερες του ενός εκατοστού.
Σύμφωνα με την παράδοση, η Όλβα ιδρύθηκε από τον Αίαντα, τον γιο του ήρωα του Τρωικού Πολέμου Τεύκρου. Βρίσκεται στην Τραχεία Κιλικίας και άκμασε την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας.
Το 41 μ.Χ. παραχωρήθηκε στον Πολέμωνα Β΄ του Πόντου (δισέγγονο του Μιθριδάτη του Ευπάτωρα), και διοικούνταν με καθαρά ελληνικούς θεσμούς. Η πόλη ήταν αναπτυγμένη γύρω από το ναό του Ολβίου Διός και ο βασιλιάς ήταν ταυτόχρονα και ιερέας.
*** Η Κιλικία είναι η νοτιοανατολικότερη παράλια περιοχή της Μικράς Ασίας (έναντι της Κύπρου). Αρχαιότερη ονομασία της ήταν Αώα από το όνομα ποταμού της, του Αώου, αγνώστου προσδιορισμού σήμερα.
