Ελληνο-Τουρκικά: Ο σκιώδης ρόλος της Ρωσίας και οι επιπτώσεις των διαλυμένων Ελληνο-Ρωσικών σχέσεων
Καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές, το Αιγαίο έχει πάρει στην κυριολεξία φωτιά με την Τουρκία να προβαίνει σε ανοιχτή αμφισβήτηση των Εθνικών Χωρικών Υδάτων, στέλνοντας πολεμικά πλοία ακόμα και δυτικά του 25ου μεσημβρινού. Να τονίσουμε σε αυτό το σημείο πως το αξιοπερίεργο της υπόθεσης δεν είναι αυτή καθαυτή η Τουρκική θρασύτητα, αλλά τα “τετελεσμένα” τα οποία η Άγκυρα προσπαθεί πλέον να επιβάλλει στο Αιγαίο μέσα από τον Στρατιωτικό βραχίονα. Σαφώς και δεν είναι νέο πως οι Τούρκοι θεωρούν-τουλάχιστον-το μισό Αιγαίο Τουρκικό και προβαίνουν σε επαίσχυντες παραβιάσεις και παραβάσεις του διεθνούς δικαίου και κάθε φύσεως νόρμας, αυτά τα βιώνουμε συνεχώς μετά το ’74. Το αξιοπερίεργο όμως είναι πως η Τουρκία προχωρά με γοργούς ρυθμούς στη δημιουργία τετελεσμένου, δηλαδή σε άμεση αλλαγή του status quo στο Αιγαίο, στην αποδόμηση της Ελληνικής κυριαρχίας ακόμα και σε νησιά όπως η Σαμοθράκη. Κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί εάν η Τουρκία επιθυμεί τον πόλεμο, η απάντηση όμως είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Ελληνική απάντηση απέναντι στην προσπάθεια δημιουργίας του τετελεσμένου, αυτό τουλάχιστον υπαγορεύει το υπάρχον δόγμα πολέμου της χώρας μας, “Ισοδύναμο Τετελεσμένο”. Τούτου λεχθέντος, η Τουρκία σίγουρα προτιμά την άνευ όρων παράδοση μεγάλου κομματιού της Ελληνικής ΑΟΖ, χωρίς να μπει στον κόπο να χρησιμοποιήσει στρατιωτικά μέσα για να το επιτύχει, ο Έλληνας όμως Υπουργός Άμυνας Δημήτρης Αβραμόπουλος πρόσφατα το “ξέκοψε” αυτό, καθιστώντας σαφές στον Τούρκο ομόλογό του πως αν συνεχίσουν έτσι οι “γείτονες” τότε θα οδηγηθούμε σε θερμή αντιπαράθεση.
Τα παραπάνω μπορεί να δίδουν την εντύπωση σε ορισμένους πως αποτελούν φυσικά επακόλουθα της Τουρκικής συμπεριφοράς και έτσι είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό, αλλά τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία δεν παύουν να είναι κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, πράγμα το οποίο σημαίνει πολύ απλά πως αν οδηγηθούν σε θερμή αντιπαράθεση, ειδικά ως έχουν τα πράγματα στους κόλπους του ΝΑΤΟ, με τους εγγενείς διχασμούς, τις φυγόκεντρες δυνάμεις και την υπερ-προσπάθεια που καταβάλλεται για να διατηρηθεί η συνοχή στο ΒορειοΑτλαντικό Σύμφωνο, τότε το ΝΑΤΟ θα αντιμετωπίσει μια άνευ προηγουμένου υπαρξιακή κρίση, η οποία ενδεχομένως να οδηγήσει σε εσωστρέφεια αν όχι διάλυση της Συμμαχίας. Αρκεί κάποιος να αναλογιστεί ποιόν συμφέρει μια τέτοια έκβαση και γιατί τώρα, προκειμένου να “πιάσει την άκρη του νήματος”.
Η Τουρκία επιμένει στην ένταξή της στο Σύμφωνο της Σαγκάης, μάλιστα ο Ερντογάν είχε τονίσει πως μια ένταξη στο Σύμφωνο της Σαγκάης (SCO) θα ήταν σαφώς πιο προτιμητέα από την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το τελευταίο ειπώθηκε παρουσία του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν σε επίσκεψη του τελευταίου στην Τουρκία. Και γιατί άλλωστε να μην θέλει η Τουρκία να ενταχθεί στο Σύμφωνο της Σαγκάης; Οι επενδύσεις στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, του τουρισμού και της ενέργειας μεταξύ των δύο χωρών (Ρωσίας-Τουρκίας) προβλέπεται να ανέλθουν στα 100 δις δολάρια (!!!) μέχρι το 2020. Όσον αφορά στα ενεργειακά, όλως περιέργως, η Ρωσία μόλις πριν από ένα μήνα εξέφρασε την πρόθεσή της να επενδύσει στην Τουρκική αγορά φυσικού αερίου, χτίζοντας-εν αρχή-σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας καθώς επίσης και εγκαταστάσεις φύλαξης φυσικού αερίου. Για όποιον γνωρίζει την επιθετική πολιτική της Ρωσίας όσον αφορά στις επενδύσεις στην αγορά ορυκτών πόρων, αυτά τα deals αποτελούν απλά “τα ορεκτικά” και η “αρκούδα” με ορεκτικά μόνο δεν χορταίνει. Το κυρίως πιάτο είναι αλλού και υπάρχει, πράγμα το οποίο σημαίνει πως οι Ρώσοι δεν παραιτήθηκαν ποτέ από τα κοιτάσματα του Αιγαίου και είναι διατεθειμένοι να επενδύσουν με ή χωρίς την συγκατάθεση της Ελλάδας. Αν η Ελλάδα έχει πάρει έναν αυτοκαταστροφικό δρόμο, απορρίπτοντας κολοσσιαίες προσφορές όπως αυτή της Gazprom για τις ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ, αυτό δεν σημαίνει πως οι Ρώσοι έχουν παραιτηθεί ή ακόμα χειρότερα θα τρέχουν ες αεί πίσω από τους “Μεγάλους Μάγιστρους” της Ελληνικής Πολιτικής Σκηνής σαν επαίτες.
Ίσως το χειρότερο το οποίο συνέβη, το τελευταίο “καρφί” στο φέρετρο που λένε, ήταν το σκανάρισμα του Τσίπρα από τον Δ/ντη του Ρωσικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Σπουδών (RISS), Λεονίντ Ρετσέτνικοφ. Ο Ρετσέτνικοφ, και ζητάμε προκαταβολικά συγγνώμη για το αδόκιμο του όρου, είναι “παιδί της πιάτσας”, και προσωπικότητες σαν τον Τσίπρα τις ψυχολογεί και τις αξιολογεί on the spot που λένε. Με απλά λόγια, όταν ο Ρετσέτνικοφ τόνισε την ανάγκη του ξεπαγώματος των Ελληνο-Ρωσικών σχέσεων έστελνε ταυτόχρονα το μήνυμα στον επισκέπτη Τσίπρα πως “ Δεν έχω πεισθεί πως είσαι διαφορετικός από τους άλλους-Δεν έχω πεισθεί πως με την άνοδό σου θα αλλάξει κάτι”. Ίσως ο Αλέξης Τσίπρας εγχώρια να θεωρείται επιτυχής στο να παίζει με την ψυχολογία του Ελληνικού Λαού, στην περίπτωση του Ρετσέτνικοφ όμως δεν έχει να κάνει με έναν απελπισμένο ελληνικό λαό που βιώνει την μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Τσίπρας πέρασε από την “σάρωση” ενός ανθρώπου ο οποίος όντας Διευθυντικό στέλεχος στο μεγαλύτερο κρατικό Ινστιτούτο Γεωπολιτικής της Ρωσίας, είναι αυτομάτως διαπλεκόμενος και πολύ “περπατημένος”, συνεπώς η εγχώρια ρητορική του Αλέξη Τσίπρα ίσως να έπεισε τον Ρετσέτνικοφ-και συνάμα όλη την Ρωσική Πολιτική Ηγεσία-πως για να φτιάξουν οι Ελληνο-Ρωσικές σχέσεις πρέπει πρώτα να σφίξουν οι Ρωσο-Τουρκικές. Πώς μεταφράζεται αυτό;
Η Τουρκία αποτελεί σαφέστατα τον πιο “αδύναμο κρίκο” μέσα στο ΝΑΤΟ, και η Ρωσία δείχνει να το εκμεταλλεύεται αυτό. Αν οι Τούρκοι δημιουργήσουν τετελεσμένο στο Αιγαίο και ξεσπάσει θερμή αναμέτρηση, ο μόνος κερδισμένος είναι η Ρωσία και αυτό για δύο λόγους. Γιατί πρώτον μια τέτοια αναμέτρηση θα λειτουργήσει ως αντιπερισπασμός και το ΝΑΤΟ θα χαλαρώσει την λαβή του από την Ουκρανία, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο στους Ρώσους να προστατεύσουν τους κατοίκους των περιοχών Σλαβιάνσκ, Ντονιέτσκ, Λουγκάνσκ κτλ που σφάζονται μαζικά από “ζηλωτές” του Δεξιού Τομέα. Επιπροσθέτως, κάθε άλλο παρά σίγουρο είναι πως το ΝΑΤΟ θα αντέξει ένα σκάνδαλο τέτοιου τύπου. Να θυμίσουμε πως υπάρχει σοβαρός λόγος που Ελλάδα και Τουρκία δεν έχουν έρθει σε αναμέτρηση μέχρι στιγμής από το ’74, και αυτός έχει να κάνει με το γόητρο της Συμμαχίας το οποίο δεν θα υφίσταται καν αν γίνει κάτι τέτοιο. Τέλος, τα κοιτάσματα του Αιγαίου δεν αφήνουν περιθώρια για απόσυρση ενδιαφέροντος. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η Ρωσία είναι αποφασισμένη να εισέλθει δυναμικά ως μέτοχος στα εν λόγω κοιτάσματα και αν αυτό δεν μπορεί να γίνει με την συναίνεση της Ελλάδας, τότε θα γίνει με τον άσχημο τρόπο, αυτόν της στρατιωτικής παρέμβασης της Τουρκίας.
Στη Γεωπολιτική τίποτα δεν είναι απόλυτο και τέτοιου είδους πλάνα αναθεωρούνται από στιγμή σε στιγμή. Η Ρωσία όμως έχει δείξει πως λειτουργεί με γνώμονα την ρεαλιστική σχολή, που σαν σημείο αναφοράς έχει το καλό και συμφέρον της χώρας, άσχετα αν πρέπει να συμμαχήσει με Θεούς ή δαίμονες για να το επιτύχει. Οι έννοιες του καλού και του κακού αφορούν τον χειρισμό τέτοιων θεμάτων. Για παράδειγμα, μπορούμε να μιλήσουμε για τον πιο κακό χειρισμό σε θέματα εξωτερικής πολιτικής από Ελληνικής πλευράς, για ανικανότητα, για μεταστατική διαφθορά και για σύνδρομο εξουσιομανίας, πέραν από εκεί όμως η ουσία είναι πως πολύ απλά οι Ρώσοι κάνουν την δουλειά τους και μακάρι και εμείς να κάναμε το ίδιο.
Όσον αφορά στις προφητείες και στο “Ξανθό Γένος” το οποίο υποτίθεται πως θα μας σώσει, θα ήταν ευχής έργον αν αφήναμε τα Βυζαντινά απωθημένα και ασχολούμασταν εμείς οι ίδιοι, χωρίς να βάζουμε τον μεταφυσικό παράγοντα “μεσάζοντα”, με την ανοικοδόμηση ενός νέου πολιτικού συστήματος που θα απορρέει από την ανάγκη της αντιμετώπισης των συσσωρευμένων καρκινωμάτων τόσο στην εξωτερική όσο και στην εσωτερική πολιτική. Υπάρχει φυσικά το ενδεχόμενο οι Τούρκοι να ακολουθήσουν τον δρόμο της αυτοκαταστροφής και να αφήσουν ολόκληρο τον ΝΑΤΟικό στόλο να περάσει τα Δαρδανέλια, αναιρώντας στην κυριολεξία την συνθήκη του Μοντρέ, αλλά ας είμαστε ρεαλιστές, τι πιθανότητες υπάρχουν για να συμβεί αυτό; Ή ακόμα και να συμβεί, θα είναι αρκετό ώστε να κινηθεί η Ρωσία εναντίον της Τουρκίας, να πάρει την Πόλη και να την δώσει σε εμάς; Για τo Άμυνα Πολιτική
Αλέξανδρος Μπουφέσης
Security Analyst / PgC Counter-Terrorist
amina-politiki
Τα παραπάνω μπορεί να δίδουν την εντύπωση σε ορισμένους πως αποτελούν φυσικά επακόλουθα της Τουρκικής συμπεριφοράς και έτσι είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό, αλλά τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία δεν παύουν να είναι κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, πράγμα το οποίο σημαίνει πολύ απλά πως αν οδηγηθούν σε θερμή αντιπαράθεση, ειδικά ως έχουν τα πράγματα στους κόλπους του ΝΑΤΟ, με τους εγγενείς διχασμούς, τις φυγόκεντρες δυνάμεις και την υπερ-προσπάθεια που καταβάλλεται για να διατηρηθεί η συνοχή στο ΒορειοΑτλαντικό Σύμφωνο, τότε το ΝΑΤΟ θα αντιμετωπίσει μια άνευ προηγουμένου υπαρξιακή κρίση, η οποία ενδεχομένως να οδηγήσει σε εσωστρέφεια αν όχι διάλυση της Συμμαχίας. Αρκεί κάποιος να αναλογιστεί ποιόν συμφέρει μια τέτοια έκβαση και γιατί τώρα, προκειμένου να “πιάσει την άκρη του νήματος”.
Η Τουρκία επιμένει στην ένταξή της στο Σύμφωνο της Σαγκάης, μάλιστα ο Ερντογάν είχε τονίσει πως μια ένταξη στο Σύμφωνο της Σαγκάης (SCO) θα ήταν σαφώς πιο προτιμητέα από την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το τελευταίο ειπώθηκε παρουσία του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν σε επίσκεψη του τελευταίου στην Τουρκία. Και γιατί άλλωστε να μην θέλει η Τουρκία να ενταχθεί στο Σύμφωνο της Σαγκάης; Οι επενδύσεις στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, του τουρισμού και της ενέργειας μεταξύ των δύο χωρών (Ρωσίας-Τουρκίας) προβλέπεται να ανέλθουν στα 100 δις δολάρια (!!!) μέχρι το 2020. Όσον αφορά στα ενεργειακά, όλως περιέργως, η Ρωσία μόλις πριν από ένα μήνα εξέφρασε την πρόθεσή της να επενδύσει στην Τουρκική αγορά φυσικού αερίου, χτίζοντας-εν αρχή-σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας καθώς επίσης και εγκαταστάσεις φύλαξης φυσικού αερίου. Για όποιον γνωρίζει την επιθετική πολιτική της Ρωσίας όσον αφορά στις επενδύσεις στην αγορά ορυκτών πόρων, αυτά τα deals αποτελούν απλά “τα ορεκτικά” και η “αρκούδα” με ορεκτικά μόνο δεν χορταίνει. Το κυρίως πιάτο είναι αλλού και υπάρχει, πράγμα το οποίο σημαίνει πως οι Ρώσοι δεν παραιτήθηκαν ποτέ από τα κοιτάσματα του Αιγαίου και είναι διατεθειμένοι να επενδύσουν με ή χωρίς την συγκατάθεση της Ελλάδας. Αν η Ελλάδα έχει πάρει έναν αυτοκαταστροφικό δρόμο, απορρίπτοντας κολοσσιαίες προσφορές όπως αυτή της Gazprom για τις ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ, αυτό δεν σημαίνει πως οι Ρώσοι έχουν παραιτηθεί ή ακόμα χειρότερα θα τρέχουν ες αεί πίσω από τους “Μεγάλους Μάγιστρους” της Ελληνικής Πολιτικής Σκηνής σαν επαίτες.
Ίσως το χειρότερο το οποίο συνέβη, το τελευταίο “καρφί” στο φέρετρο που λένε, ήταν το σκανάρισμα του Τσίπρα από τον Δ/ντη του Ρωσικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Σπουδών (RISS), Λεονίντ Ρετσέτνικοφ. Ο Ρετσέτνικοφ, και ζητάμε προκαταβολικά συγγνώμη για το αδόκιμο του όρου, είναι “παιδί της πιάτσας”, και προσωπικότητες σαν τον Τσίπρα τις ψυχολογεί και τις αξιολογεί on the spot που λένε. Με απλά λόγια, όταν ο Ρετσέτνικοφ τόνισε την ανάγκη του ξεπαγώματος των Ελληνο-Ρωσικών σχέσεων έστελνε ταυτόχρονα το μήνυμα στον επισκέπτη Τσίπρα πως “ Δεν έχω πεισθεί πως είσαι διαφορετικός από τους άλλους-Δεν έχω πεισθεί πως με την άνοδό σου θα αλλάξει κάτι”. Ίσως ο Αλέξης Τσίπρας εγχώρια να θεωρείται επιτυχής στο να παίζει με την ψυχολογία του Ελληνικού Λαού, στην περίπτωση του Ρετσέτνικοφ όμως δεν έχει να κάνει με έναν απελπισμένο ελληνικό λαό που βιώνει την μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Τσίπρας πέρασε από την “σάρωση” ενός ανθρώπου ο οποίος όντας Διευθυντικό στέλεχος στο μεγαλύτερο κρατικό Ινστιτούτο Γεωπολιτικής της Ρωσίας, είναι αυτομάτως διαπλεκόμενος και πολύ “περπατημένος”, συνεπώς η εγχώρια ρητορική του Αλέξη Τσίπρα ίσως να έπεισε τον Ρετσέτνικοφ-και συνάμα όλη την Ρωσική Πολιτική Ηγεσία-πως για να φτιάξουν οι Ελληνο-Ρωσικές σχέσεις πρέπει πρώτα να σφίξουν οι Ρωσο-Τουρκικές. Πώς μεταφράζεται αυτό;
Η Τουρκία αποτελεί σαφέστατα τον πιο “αδύναμο κρίκο” μέσα στο ΝΑΤΟ, και η Ρωσία δείχνει να το εκμεταλλεύεται αυτό. Αν οι Τούρκοι δημιουργήσουν τετελεσμένο στο Αιγαίο και ξεσπάσει θερμή αναμέτρηση, ο μόνος κερδισμένος είναι η Ρωσία και αυτό για δύο λόγους. Γιατί πρώτον μια τέτοια αναμέτρηση θα λειτουργήσει ως αντιπερισπασμός και το ΝΑΤΟ θα χαλαρώσει την λαβή του από την Ουκρανία, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο στους Ρώσους να προστατεύσουν τους κατοίκους των περιοχών Σλαβιάνσκ, Ντονιέτσκ, Λουγκάνσκ κτλ που σφάζονται μαζικά από “ζηλωτές” του Δεξιού Τομέα. Επιπροσθέτως, κάθε άλλο παρά σίγουρο είναι πως το ΝΑΤΟ θα αντέξει ένα σκάνδαλο τέτοιου τύπου. Να θυμίσουμε πως υπάρχει σοβαρός λόγος που Ελλάδα και Τουρκία δεν έχουν έρθει σε αναμέτρηση μέχρι στιγμής από το ’74, και αυτός έχει να κάνει με το γόητρο της Συμμαχίας το οποίο δεν θα υφίσταται καν αν γίνει κάτι τέτοιο. Τέλος, τα κοιτάσματα του Αιγαίου δεν αφήνουν περιθώρια για απόσυρση ενδιαφέροντος. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η Ρωσία είναι αποφασισμένη να εισέλθει δυναμικά ως μέτοχος στα εν λόγω κοιτάσματα και αν αυτό δεν μπορεί να γίνει με την συναίνεση της Ελλάδας, τότε θα γίνει με τον άσχημο τρόπο, αυτόν της στρατιωτικής παρέμβασης της Τουρκίας.
Στη Γεωπολιτική τίποτα δεν είναι απόλυτο και τέτοιου είδους πλάνα αναθεωρούνται από στιγμή σε στιγμή. Η Ρωσία όμως έχει δείξει πως λειτουργεί με γνώμονα την ρεαλιστική σχολή, που σαν σημείο αναφοράς έχει το καλό και συμφέρον της χώρας, άσχετα αν πρέπει να συμμαχήσει με Θεούς ή δαίμονες για να το επιτύχει. Οι έννοιες του καλού και του κακού αφορούν τον χειρισμό τέτοιων θεμάτων. Για παράδειγμα, μπορούμε να μιλήσουμε για τον πιο κακό χειρισμό σε θέματα εξωτερικής πολιτικής από Ελληνικής πλευράς, για ανικανότητα, για μεταστατική διαφθορά και για σύνδρομο εξουσιομανίας, πέραν από εκεί όμως η ουσία είναι πως πολύ απλά οι Ρώσοι κάνουν την δουλειά τους και μακάρι και εμείς να κάναμε το ίδιο.
Όσον αφορά στις προφητείες και στο “Ξανθό Γένος” το οποίο υποτίθεται πως θα μας σώσει, θα ήταν ευχής έργον αν αφήναμε τα Βυζαντινά απωθημένα και ασχολούμασταν εμείς οι ίδιοι, χωρίς να βάζουμε τον μεταφυσικό παράγοντα “μεσάζοντα”, με την ανοικοδόμηση ενός νέου πολιτικού συστήματος που θα απορρέει από την ανάγκη της αντιμετώπισης των συσσωρευμένων καρκινωμάτων τόσο στην εξωτερική όσο και στην εσωτερική πολιτική. Υπάρχει φυσικά το ενδεχόμενο οι Τούρκοι να ακολουθήσουν τον δρόμο της αυτοκαταστροφής και να αφήσουν ολόκληρο τον ΝΑΤΟικό στόλο να περάσει τα Δαρδανέλια, αναιρώντας στην κυριολεξία την συνθήκη του Μοντρέ, αλλά ας είμαστε ρεαλιστές, τι πιθανότητες υπάρχουν για να συμβεί αυτό; Ή ακόμα και να συμβεί, θα είναι αρκετό ώστε να κινηθεί η Ρωσία εναντίον της Τουρκίας, να πάρει την Πόλη και να την δώσει σε εμάς; Για τo Άμυνα Πολιτική
Αλέξανδρος Μπουφέσης
Security Analyst / PgC Counter-Terrorist
amina-politiki
